Mizong Quan (秘踪拳) zaliczamy do stylów północnych, do rodziny Długiej Pięści. Zwykle mówi się o nim jako o stylu zewnętrznym, natomiast ze względu na formę Yanqing Jia Zi oraz sposób wykonywania technik na dalszych etapach nauki faktycznie stanowi on także system wewnętrzny.
Twórca stylu Sun Tong w stworzonej przez siebie sztuce walki zawarł techniki wielu innych stylów, czy chińskich metod walki. Dlatego w Yanqing Quan (燕青拳) występują zarówno niskie podcięcia (żelazna miotła), jak i kopnięcia z wyskoku. Podczas treningu kładzie się nacisk na pracę nóg, ale zawarte zostały także różnorodne techniki ręczne na przykład składające się na podstawowe pięć elementów Xingyi. Znajdujemy w systemie techniki rodem z Baji Quan, ale również charakterystyczną dla Pigua pracę rąk (np. pi zhang, wu long pan da). Styl Zagubionego Szlaku posiada także wspólne korzenie z technikami występującymi w Taichi Quan. Spotykamy tutaj w różnych konfiguracjach i układach technikę znaną w taichi jako prosty bicz, poza tym przykładowo - trzymanie kuli, czy podwójne pchnięcie. Oczywiście skuteczny styl nie może się obejść bez metod chodzenia po kole, które tutaj występują, chociaż różnią się od tych spotykanych w Bagua Zhang.
Nasza gałąź Yan Qing Quan kładzie nacisk na pracę kręgosłupa, co przynosi bardzo konkretne efekty w technikach obaleń i rzutów wykonywanych jako shuai jiao.
Historia Mizong Quan (秘踪拳)
Pierwszym znanym mistrzem, któremu zawdzięczamy popularyzację Mizong Quan był Sun Tong urodzony 1722 roku podczas panowania dynastii Qing i to jego uważamy za twórcę stylu (Si jo) mizongquan. Istnieją natomiast legendy i poszlaki dotyczące wcześniejszych mistrzów labiryntu i nie jest wykluczone, że mogą one być prawdziwe. Nie ma jednak stuprocentowej pewności, dlatego Sun Tonga uważa się za mistrza pierwszej generacji. Pochodził on z mniejszości etnicznej Tajów zamieszkałych w prowincji Shandong. Sun Tong przeniósł się do powiatu Cangzhou do małej wioski zwanej Yaoguantun. Nauczał on swojego systemu w różnych wioskach. Prawdopodobnie miał blisko 100 uczniów. Do najbardziej znanych rodzin, jakie nauczał to: Li, Wang Yu, Lu oraz Sun. Był on urzędnikiem dworskim, potocznie nazywanym mandarynem. Pracował w służbie administracyjnej w mieście Cangzhou. Nosił przydomek „zwinna żelazna noga” z uwagi na specyficzne umiejętności podcinania nóg napastników.
Mizongquan zawiera elementy wielu stylów walki. Mistrz Sun Tong uczył się technik walki od co najmniej trzydziestu mistrzów różnych szkół walki. Jedną z przyswojonych metod walki stanowiło Qinna obejmujące techniki manipulacji stawami, chwyty, trzymania, dźwignie oraz wykorzystanie punktów witalnych na ciele człowieka. Kolejne poznane techniki to Dim Mak oraz Bagua znane jako styl ośmiu trygramów. Uczył się również walki klasyczną dla kung fu bronią. Na wiarygodność łączonych przez niego systemów wskazują także antagonistyczne typy sekwencji ruchowych, tzw. form. Występuje na przykład forma z kulą Taiji w przeciwieństwie do technik podcięć obrotowych o 360 stopni wraz z wyskokami i kopnięciami w wyskoku. Ponadto występują elementy charakterystyczne dla shaolińskich metod walki tzw. lohanów. Sun Tong był nauczycielem Huo En Ti (pochodzącego z Ching Hai) oraz Li Pao, Chen Shan, Yang Hu Ping, Wang Chi Wui, Ching Yen Chi. Wedle tego można stwierdzić, że Mizong quan ma pochodzenie różne i przypisać je do każdego ze stylów, jakie praktykował Sun Tong lub do każdego miejsca, w którym przebywał.
Legendarne początki Yanqing Quan (燕青拳)
Jak zwykle w przypadku chińskich sztuk walki historia danego stylu wushu ginie w gąszczu niedomówień, historycznych zawirowań, czy nawet przekłamań. Bardzo często trudno jest oddzielić historyczną prawdę od legend i przekazów - także ustnych. Poniżej przedstawiamy te informacje i fakty, które udało nam się zebrać podczas naszych poszukiwań. Istnieje wiele wersji początków stylu.
Jedną z postaci kojarzoną z powstaniem stylu Yan Qing Quan jest Lu Junyi. Stanowi on postać opisywaną w jednej z czterech - uznanych za największe dokonania klasycznej literatury chińskiej - powieści pod tytułem „Shui Hu Zhuan” (ang. „Water Margin”, pol. „Opowieści znad brzegów rzeki”). Lu Junyi pochodził z prefektury Daming, z prowincji Hebei. Był uczniem Zhou Tong - mistrza łucznictwa i sztuk wojennych. Ponoć uczył się technik sztuki walki także w Shaolin, z kolei sam przekazał swoją wiedzę Yan Qing i stąd wzięła się nazwa jego sztuki Yanqing Quan.
W okresie rebelii Liang Shan Po styl zaczęto nazywać Mizong Quan (Sekretny Przekaz), ponieważ uczniowie Yan Qinga chcąc ukryć fakt, że pobierają nauki właśnie u niego, nadali tej sztuce walki taką właśnie nazwę - Sekretny Przekaz.
Podobno Yan Qing na tyle skutecznie zacierał za sobą ślady zamiatając gałęzią drogę, że ścigający go cesarscy żołnierze nie byli w stanie podjąć tropu. Z tego powodu jego uczniowie nazwali jego styl walki Mizongyi - Zagubiony Szlak.
Jeszcze inna opowieść mówi o pewnym mistrzu sztuk walki występującym z małpą Mizong. Yan Qing bardzo chciał się u niego uczyć, jednak mistrz najpierw kazał mu walczyć z małpą. Yan Qing przegrał i w Shantungu jego styl nazwano boksem małpy Mizong.
Mówi się także o Jinnaluo - mnichu z klasztoru Shaolin z góry Songshan, prowincja Henan. Łączy się go z Yanqing Quan, bo Jinnaluo posiadał religijne imię Yan Qing.
Zupełnie inny przekaz pochodzi z początków dynastii Tang. Tak się złożyło, że Yan Qing z Cheng Zhijing i Xi Kang zabili paru żołnierzy w obronie wsi. Musieli się ukrywać i zostali przyjęci do klasztoru Shaolin, gdzie uczyli się technik walki od mnichów. Yan Qing stworzył swój styl pod nazwą Yanqing Quan. Jego przyjaciel Cheng Zhijing przyjął imię Mizong, a w związku z tym, że trenował z Yanqing, powstała sztuka walki była nazywana zamiennie Yanqing lub Mizong Quan.
Jak zatem widzimy najczęściej owe legendarne podania mówią o Yan Qingu jako jednym ze 108-iu bohaterów wyjętych spod prawa banitów stanowiących chiński odpowiednich europejskiego Robin Hooda. Biorąc pod uwagę okres, w którym działy się wydarzenia opisane w powieści „Shui Hu Zhuan”, jest to okres panowania dynastii Song, a konkretnie XII stulecie. Wydaje nam się natomiast, że datowanie powstania tego stylu wu shu na ten czas jest stanowczo zbyt wczesne.
Współcześnie mówi się w Cangzhou o „Yan Qing Jiazi” lub „Mizong Jiazi” - jako formie podstawowej powołując się na postacie Jinnaluo i Sun Tong. Za historycznego twórcę stylu uważa się mistrza Sun Tong z Taian, który z Shantungu przeniósł się do Cangzhou za czasów cesarza Qianlonga – czyli w XVIII wieku.
Nazwa stylu - Mizong Quan czy Yan Qing Quan?
Słowo „mizong” należy tłumaczyć jako „zaginiony ślad” lub „sekretny styl”, „quan” z kolei oznacza „pięść”. Według tego powinniśmy nazwę Mizong Quan przekładać jako „pięść sekretnego stylu” lub „pięść zaginionego śladu”. Spotyka się także nazwę styl labiryntu - prawdopodobnie wynikającą z angielskich przekładów i opracowań, w których ta sztuka walki widnieje jako „Labyrinthine Boxing” - czyli boks zwodniczy, trudny i zagadkowy. Przypuszczalnie właśnie dlatego obecnie ten styl jest znany w Polsce jako sztuka lub styl labiryntu. Mizong Quan swego czasu stanowił jeden z najbardziej popularnych odmian północnego kung fu. Legendy stylu wskazują na pochodzenie tej sztuki walki z klasztoru Shaolin, jednak mogło mieć to miejsce u zarania powstania systemu, ponieważ Zagubiony Szlak jest rozwijany w powiecie Cangzhou już od kilkuset lat.
Innymi równie znanymi nazwami tego stylu są: YanQing Quan lub MizongYi. Biorąc pod uwagę ilość dialektów oraz sposobów transkrypcji w Chinach - można naliczyć więcej nazw i określeń. Jednak te dwie są najczęściej wykorzystywane - oczywiście poza samym Mizong Quan. Nazwa Yan Qing pochodzi od chińskiego bohatera ludowego - jednego z bandy 108-iu rebeliantów znanego z klasycznego chińskiego dzieła pt. „Opowieści znad brzegów rzeki”. Yan Qing stanowi legendarną postać, którą można porównać do naszego zachodniego Robin Hooda.
Co do zapisów znaków chińskich, to cztery znaki umieszczone w lewym górnym rogu niniejszej strony internetowej oznaczają odpowiednio - Cang Zhou Mi Zong.
Formy (tao lu) stylu
Poniżej przedstawiamy niektóre z form, które przywieźliśmy z Chin do Polski i praktykujemy je na co dzień.
Formy ręczne
- Tam Tui (潭腿) - Sprężyste / Sprężynujące Nogi
- Wu Qin Xi (五禽戏) - Zabawy Pięciu Zwierząt - qigong
- Hua Quan (花拳) - Pięść Kwiatu / Kwietna Pięść
- Lian Shou Quan Yi Lu (连手拳一路) - Forma / Pięść Krążące Ręce Pierwszy Zestaw
- Lian Shou Quan Er Lu (连手拳二路) - Forma / Pięść Krążące Ręce Druga Rama
- Lian Shou Quan San Lu (连手拳三路) - Forma / Pięść Krążące Ręce Trzecia Rama
- Mian Zhang Quan (绵掌拳) - Forma / Pięść Bawełnianej Dłoni
- Wu Hu Quan (五虎拳) - Pięść Pięciu Bohaterów
- Yanqing Jia Zi Yi Lu (燕青架子一路)
- Yanqing Jia Zi Er Lu (燕青架子二路)
- Yanqing Jia Zi San Lu (燕青架子三路)
- Shaolin Quan (少林拳) - Pięść Małego Lasu
- Yanqing Cha Quan (燕青查拳)
- Hei / Qing Long Quan (黑龙拳 /青龙拳) - Pięść Czarnego / Młodego Smoka
- Yan Qing Fan Zi (燕青翻子)
Formy z bronią
- Simen Dao (四门刀) - Szabla Czterech Wrót
- Kun Wu Jian (昆吾剑) - Miecz Kun Wu
- Shi San Bian - Maczuga nabijana stalowymi kulami
- Bian Gan (鞭杆) - Krótki Kij
- Zhang Hu Qiang - Włócznia Strażnika Bram
- Pu Dao (朴刀) - Lekka Halabarda
- Chun Qiu Da Dao (春秋大刀) - Halabarda Wiosny i Jesieni
- Zhi Shen Shuang Gou (之神双钩) - Podwójne Haki Boga Obfitości
- Fo Chen (佛尘) - Koński Ogon Bicz
- Sun Bin Guai (孙膑拐) - Podwójne Kule / Szczudła
- Feng Mo Gun (疯魔棍) - Szalony Demoniczny Kij
Poniżej opisy wybranych form.
Forma Yanqing Jia Zi (燕青架子)
JiaZi stanowi formę zwykle uczoną na początku nauki stylu Mizong Quan, co nie znaczy, że jest prosta, czy łatwa do nauczenia i wykonania. Sposób wykonywania formy oraz techniki w niej zawarte wzmacniają ciało i przygotowują organizm do treningu naszego stylu. Yanqing Jia Zi wykonuje się powoli – cały czas jako „qi gong zhuang”, czyli stojący qi gong. Po przejściu do kolejnego ruchu i techniki zatrzymujemy się w nim, oddychamy i rozluźniamy. Można ją ćwiczyć na 7, 15, 21, 57, czy nawet 108 oddechów - oczywiście im ktoś jest bardziej zaawansowany w treningu, tym dłużej może i potrafi ją wykonać. Ekstremalnie może ona zająć cały czas trwania treningu, ale w tym wypadku mamy na myśli raczej treningi indywidualny wykonywany przez zaawansowanych adeptów.
Efekty ćwiczenia tej formy dają się odczuć po krótkim okresie czasu. Forma zawierająca 108 akcji może trwać nawet godzinę i czterdzieści minut. Właśnie ze względu na tę formę styl Yan Qing Quan traktowany może być zarówno jako zewnętrzny, jak i wewnętrzny. Dzięki specyfice wykonania (wolno z zatrzymaniem przy poszczególnych ruchach) Jia Zi zawiera rozciąganie ścięgien przypominające asany występujące w jodze, pracę górnej części ciała, a poza tym jest ona także medytacją i treningiem izometrycznym. Oprócz tego jedną z możliwości wykonania tej formy jest zrobienie jej dokładnie tak, jak wykonuje się na podstawowym etapie nauki 108-ruchową formę stylu Yang Taiji, czyli powoli, a ruchy bez specjalnego zatrzymywania przechodzą płynnie jeden w drugi.
Co jest bardzo interesujące, to fakt, że Jia Zi praktykuje się także w dwie, cztery, czy więcej osób (np. 8) na raz – wówczas stajemy naprzeciw siebie na planie „Ba gua” i „Yin Yang” i każdy wykonuje ją w swoją stronę, natomiast razem z partnerami tworzy to harmonijną całość i sprawia niezwykłe ważenie zarówno na ćwiczących, jak i patrzących z boku.
Forma YanQing Jia Zi ma wpływ na fizyczną, mentalną i duchową stronę życia.
Mian Zhang Quan (绵掌拳)
Nazwa formy oznacza „bawełnianą pięść” i zawiera techniki podstawowe i zaawansowane (kluczowe) dla stylu Mizong Quan. Podczas prezentacji stylu na pokazach, czy na zewnątrz dla innych jest często demonstrowaną formą ruchową naszego stylu.
Mian Zhang Quan znana jest także pod innymi nazwami, wśród których znajdują się takie, jak:
- Luohan quan - pięść oświeconego,
- Luohan zhang - dłoń oświeconego.
Skąd taka różnorodność nazw? Prawdopodobnie wynika z charakterystycznego dla chińskiej kultury opisowo-poetyckiego podejścia do nazw i życia, a forma posiada kilka charakterystycznych elementów, które aż proszą się o zaakcentowanie. I tak na początku Mian Zhang występuje podwójne uderzenie pięściami, który robione jest trzykrotnie i nazywane jest luohan. Poza tym w formie występuje dużo uderzeń dłonią, szczególnie podwójnych. Określenie „bawełniana pięść” bierze się z faktu, że w formie kładzie się duży nacisk na „fan shi gong”, czyli odpowiednie rozluźnienie ciała i wykonywanie technik z największą możliwą do uzyskania prędkością.
Oprócz tego znajdujemy tu ruchy przypominające mian quan (dosłownie - miękki styl), na przykład podwójne pchnięcie prowadzone po okręgach, które przypomina „tui shou” ze stylu Yang Shi Taichi Quan.
Lian Shou Quan (连手拳)
Nazwa formy oznacza ćwiczenie rąk, czy krążące ręce. Pierwotnie w Cang Zhou ćwiczonych była cała seria form pod nazwą „Lian Shou”, a było ich aż osiem, czyli Lian Shou Yi Lu, Lian Shiu Er Lu, Lian Shou San Lu i tak dalej. Do dzisiejszych czasów przetrwały w zależności od rodziny 3 lub 4 formy tej serii.
W odłamie stylu Mizong Quan wykonywanym według mistrza Chen Feng Qi występują trzy Lian Shou, ale pierwsza i trzecia forma ma aż trzy poziomy wykonania. I tak pierwszy poziom „Xiao Ban” zawiera około 30-tu technik, ale już następny „Zhong Ban” już 245 technik, a jeszcze kolejny „Gao Ban” jest jeszcze dłuższy.
Z tego co nam wiadomo, to szkoła wushu pod nazwą Zhen Wei Acadamy pod przewodnictwem mistrza Lu Jun Hai’a w Londynie uczy tylko jednej formy „Lian Shou”.
Yanqing Fanzi Quan (燕青翻子)
Forma o nazwie Yanqing Fanzi Quan zwana także Shaolin Cun Bafan można przetłumaczyć jako formę, czy pięść ciągłego ataku. W stylu YanQing Quan bardziej prawidłową nazwą byłoby określenie „zataczająca się pięść” ze względu na znajdując się tutaj nagminnie pozycje „xie bu”, czyli pozycje nożycowe (skręcanie nóg i rozkręcanie). Ruchy i techniki zawarte w formie Yanqing Fanzi Quan w ogóle nie przypominają wersji sportowej Fanzi Quan i nie mają z nią nic wspólnego.
Formę można określić jako jeden z trudniejszych zestawów ruchów w naszym stylu i dlatego można powiedzieć, że zalicza się ją do form mistrzowskich. W naszej rodzinie Mizong tylko nasz mistrz Qi Min Jiu spośród pięciu braci został nauczony tej formy przez swojego ojca.
Dla Shaolin Cun Bafan charakterystyczne jest bardzo szybkie wykonywanie technik, po to, żeby na koniec znacznie zwolnić tempo i zakończyć formę w tempie bardzo wolnym, jakim praktykowana standardowa forma 108-ruchowa w Taichi Quan (pisaliśmy o tym wyżej).
Shaolin Quan (少林拳)
Forma pod nazwą „pięść shaolinu” nazywana także „quan lin quen” wbrew podobieństwu nazwy ze stylem Shaolin z prowincji Honan nie ma nic wspólnego. Termin „shaolin” należy tłumaczyć jako „mały las”, czyli nazwę formy Shaolin Quan powinno się tłumaczyć jako „pięść małego lasu”. Taka nazwa wynika z konstrukcji formy i ruchów w niej zawartych, ponieważ chodzi tu głównie o bieganie po małym lesie. Shaolin Quan stanowi bardzo wymagającą formę. Występuje tu wiele skoków, kopnięć z wyskoku i szpagat prosty, który sam jest podcięciem, a bezpośrednio po nim wykonuje się wykonuje się podcięcie (żelazna miotła) o 360 stopni i tornado, czyli kopnięcie z wyskoku prowadzone po osi obrotu ciała.
